تاریخ استفاده از زیورها و سنگ‌های قیمتی به اندازه تاریخ پیدایش بشر و قدمتی هفت هزار ساله دارد.
در زمان‌های قدیم و بسیار پیش از آنکه بشر وسائلی آماده کند و یا مهارتی کسب نماید که بتواند سنگ‌های سخت را تراش داده و حک کند، سنگ های قیمتی علاوه بر ارزش مادی بیشتر جنبه سحر و جادو داشته و بعنوان طلسم برای صاحبانشان محسوب می شده‌اند و بعلت بعضی اعتقادات و افکار مرموز که نسبت به تاثیرات مخفی سنگ‌های رنگین داشتند، آنها را مورد ستایش و مصرف قرار داده بودند.
باور بر این بوده که دارندگان طلسم قادر به دور کردن شیاطین، امراض و دیگر حوادث ناخوشایند از خود بوده و فرشتگان آنها را حمایت کرده و از سلامتی و خوشبختی برخورداری خواهند ساخت.
از جمله اعتقادات این بود که عقیق انسان را در برابر گزیدن رتیل و برق زدگی محافظت می‌کند، یشم سبز می‌توانست باران بباراند و هر کس سنگ لاجوردی با خود داشت از حمله و نیش مار و افعی مصون می‌ماند.
تا اوایل قرن نوزدهم همچنان اعتقاد بر این بود که سنگ‌های قیمتی بعنوان شفا دهنده بیماریها و ناراحتی‌های جسمی مؤثر هستند. گاهی وجود نگین یا تکه‌ای از سنگ جواهر در اتاق و یا نزدیک بیمار برای القا باور به شفا برای بیمار کافی بود و یا برای برطرف کردن درد بیمار آن را بر روی قسمت ناراحت بدن می‌گذاشتند و برای اطمینان بیشتر از شفا، نگین یا تکه سنگ جواهر را به پودر تبدیل کرده و به بیمار می خوراندند.
اطلاعات لازم برای تشخیص اینکه چه جواهری کدام بیماری را معالجه می‌کند در کتاب های آن زمان وجود دارد. مسلم است که موفقیت در معالجه برخی بیماری‌های آسان و زودگذر بعلت پودر جواهر خورانده شده نبود. بلکه دلیل اصلی تاثیر تلقین این فکر به شخص بیمار بوده است ولی در صورتی که بیمار شفا پیدا نمی‌کرد دلیل آن را ارزش کم و یا ناخالص بودن پودر جواهر مصرف شده می‌پنداشتند.
امروزه حتی در کشور پیشرفته ژاپن نوعی از اینگونه خرافات بشکل قرص‌های کلسیم ساخته شده از مروارید پودر شده جلوه می‌کند و دارای مصارف پزشکی است. در نتیجه باور انسان‌ها به رابطه مافوق طبیعی بین سنگ‌های جواهر و عالم ناشناخته آنها را مثلاً به ستارگان ربط داده و هر جواهر را به یک ستاره از مجموعه ستارگان زودیاک نسبت داده، برای هر ماه ستاره‌ای و جواهری مشخص را معین کرده بودند.
تولد هر انسان را با جواهر مختص آن ستاره از مجموعه ستارگان مشخص می‌کردند و باور بر این بود که شخص متولد شده بوسیله نگین جواهری مختص آن ستاره حمایت می‌شود. انواع نگین‌های جواهر حتی برای آفتاب، ماه و دیگر کرات در نظر گرفته شده بود. اخیراً در بعضی از کشورها نوعی از سنگ‌های قیمتی را که در معادن استخراج می‌شوند بعنوان سمبل کشور خود برگزیده‌اند. در این راستا شایان ذکر است که از دیر باز اماکن مقدسه، کلسیاها و البسه مخصوص اجرای مراسم مذهبی توسط پاپ و استقف‌ها نیز با سنگ‌های گران بها تزیین می شده‌اند
سرانجام تحت تاثیر ساختمان پیچیده اجتماعات بشری و عوامل فردی و روانی و اجتماعی و حس رقابت و اعتقاد به جنبه‌های جادویی و پزشکی زیورها و گوهرها و مهره‌ها، استفاده از زینت آلاتی چون گوشواره‌ها و خلخال‌ها که با نگین‌ها و سنگ‌های قیمتی گران بها و نیمه قیمتی تزیین می‌گردیدند شدت و اهمیت فراوانی یافته و با تبادل کالا و بازرگانی رواج و توسعه جهانی یافت چنان که رفته رفته بکار گرفتن این قبیل اشیا تجملی و زینتی جزو عادات و رسوم عمومی جوامع بشری گردیده است. بهرحال امروزه جواهرات بیش از آنکه بعنوان سمبل ماهها یا کشورها و یا برای تزیین مطرح باشند بعنوان پشتوانه مالی و سرمایه‌گذاری دراز مدت مورد نظرند. جواهرات در حقیقت سرمایه‌هایی هستند که با وجودی که جای کمی را اشغال می‌کنند ولی توانسته‌اند بیش از دیگر انواع سرمایه‌گذاری‌ها در چند دهه اخیر تورم و کاهش ارزش نقدینگی‌ها را تحمل نمایند. امروزه بخش‌هایی از گوهر شناسی جنبه علمی به خود گرفته و گوهر تراشی و ساختن زیورهای گوناگون نیز جزو رشته‌های هنری بشمار می‌رود.
خواص سنگ‌های قیمتی
تاریخچه زیور آلات و جواهرات درایران قبل از اسلام
تاریخچه طلا و جواهر در ایران
سنگ‌های قیمتی Gemstone
سنگ‌های قیمتی در گذر تاریخ
سنگ شجر
از کجا بفهمیم عقیق که می خریم اصل است یا خیر
منبع : ویکی پدیا